Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
İş insanı Zeki Başeskioğlu tarafından 1958 yılında kurulan ve Türkiye’de birçok ilke imza atan Zeki’nin çiçeği burnunda patronu Şefik Kaya, markayı bir üst noktaya taşımak için atağa geçti. Üretime kaldığı yerden devam eden marka, mayonun yanında bu yıl hazır giyim koleksiyonlarını da müşterilerinin beğenisine sunacak.
Turizm sektöründe çalışırken ‘yok olmasını istemediği bir markaya yeniden hayat vermek için’ Zeki’yi alarak, kendi deyimiyle ‘çok merak ettiği’ bir iş kolu olan modaya giren iş insanı Şefik Kaya, 1.5 yıl gibi kısa bir süre olmasına rağmen yeni işine aşık olmuş. “Bu işe girerken sektörden tanıdıklarım ‘sen delisin’ dedi. Evet, benimki deli cesaretiydi” diyen Kaya, işin içine girince zorluğu gördüğünü ancak “Ben bu işi çok sevdim” diyerek işine tutku ile bağlandığını belirtiyor.
“Zeki’nin üretim gücü beni çekti”
Şefik Kaya, hiç bilmediği bir sektöre nasıl yatırım yaptığını ise şu cümlelerle anlatıyor: “Marka olarak Zeki’yi biliyordum, reklamlarıyla bir dönemin konuşalan markasıydı. İlk sorum; ‘marka güzel ama mutfak nasıl’ oldu. Çünkü birçok marka tasarım yaptırıyor, gidip başka yerlerde ürettiriyor. Zeki, tasarımını da üretimini ve daha birçok noktayı. Bu iş öyle özellikli bir iş ki herkesin yapması kolay değil. Kumaşı, renkleri tamamen el emeği gerektiriyor. Seri üretimle bu kalite elde edilemez. Biz mevcut çalışanlarla yola devam ediyoruz.” Şu an üretimde 80 kişi ile yoluna devam eden marka, yakında istihdamı 100 kişiye çıkarmaya hazırlanıyor.
3 yılda 20 milyon dolarlık yatırım
“Kaliteli mayo markası olarak bilinirliği yüksek olan Zeki’yi kaldığı yerden daha yukarılara taşımak için yola çıktık” diyen Kaya, yeni yatırımlar için çoktan kolları sıvamış. İlk olarak çekimler için ünlü fotoğrafçı Mert Alaş ile anlaştıklarını kaydeden Kaya, dünyaca ünlü model Irina Shayk ile 2023 kampanya çekimlerini yaptıklarını hatırlatıyor.
2023’ü geçiş yılı olarak gördüklerini asıl atağın bu yıl olacağını söyleyen Antalyalı iş insanı Kaya, “2024 yılı çekimleri, Miami’de Victoria Secret melegi olan ve Cartier, Chanel, Dior, Farfetch, Louis Vuitton, Gucci, Armani, Dolce Gabbana gibi uluslararası markaların yüzü ünlü model Lais Ribeiro ile çekildi. Fotoğraf çekimlerini ise dünyanın sayılı moda fotoğrafçılarında Jerome Duran yaptı” diyor.
Kaya, yeni dönem yatırımları mağazalaşma, koleksiyon, reklam ve online kanal olarak 4 ana başlıkta topluyor. Franchise dahil Zeki’nin şu anda Türkiye genelinde 10 mağazası bulunuyor. Hedef bu yıl 10 mağaza daha açmak. 2025’te ise 5’i yurtdışında olmak üzere 10 mağaza daha açmak istediklerini açıklayan Kaya, 3 yılda 30 mağaza hedefini anlatıyor. 7 milyon doları mağaza, 3 milyon doları reklam olmak üzere diğer tüm yatırımlarla toplam 20 milyon dolarlık bütçe oluşturduklarını aktaran Kaya, hammadde gibi sabit giderlerin bu bütçenin dışında olduğunu aktarıyor.
“Dubai’de şirket kurduk, mağazalaşacağız”
Niş bir müşteri kitlesi bulunan Zeki’nin öncelikli hedefi Türkiye pazarı. Öncelikle Türkiye’de mağazalaşma çalışmalarına ağırlık vereceklerini dile getiren Şefik Kaya, bir yandan da yurtdışı ayağını boşta bırakmak istemiyor. “Dubai’de şirketimizi kurduk. Orda da mağaza hedefliyoruz” diyen Kaya, ilk etapta online olarak var olacaklarını belirtiyor. Markanın rotasında Rusya ve Amerikan pazarı da var.
Zengin Rus turistlere Zeki ürünü hediye
Escape markasıyla turizm tarafındaki faaliyetlerine de devam eden Şefik Kaya, bu noktada her iki alanda entegre çalışmanın yollarını geliştiriyor. “Escape markasıyla yabancı ziyaretçilere tur üretiyoruz” diyen Kaya, yeni bir işbirliğinin de duyurusunu yapıyor. Kaya, “Özel anlaşma ile acenteler, Rusya’dan gelen zengin turistlere Zeki markalı ürünleri hediye etmeyi düşünüyor. Bu tür çalışmaları artıracağız. THY ile görüşme yapıp özellikle business bölümünde reklam amaçlı neler yapabiliriz bakacağız” diyor.
Zeki, İtalya’dan hazır giyime giriyor
Şefik Kaya, ‘aşkla’ bağlandığı Zeki’yi şimdi de farklı bir boyuta taşıyıp hazır giyim markasına dönüştürmeye hazırlanıyor. İtalyan üst segment markaların tasarımcılarıyla işbirliğine giden marka, kadın-erkek-çocuk tüm ürün gruplarında kapsül koleksiyonla ekim ayından itibaren hazır giyim ürünlerini mağazalara taşıyacak. Aslında markanın geçmişinde triko ile hazır giyim üretimi bulunuyor.
Bunu yeniden hayata geçirip ilk etapta 100-150 parçalık kapsül bir koleksiyon hedeflediklerini açıklayan Kaya, hazır giyim üretimini İtalya’daki partner fabrikada yapacaklarını belirtiyor. Made in İtaly olarak sunacakları ürünlerin tüm Zeki mağazalarında olacağını kaydeden Kaya, “Zeki’nin plaj giyimindeki 66 yıllık birikimini hazır giyime de taşıyacağız. 2024’te tüm ailenin günlük yaşamdan tatile kadar ihtiyacı olan kaliteli giyim ürünlerini sunan bir dünya markası olarak konumlanacağız” diyor. Bugün aksesuar grubu da dahil edildiğinde 700 parçalık koleksiyona sahip olan Zeki, hazır giyimle birlikte sayıyı yukarı taşıyacak.
500 bin sadık müşteri hedefleniyor
Sadık Zeki müşterilerinin hazır giyimi de beklediğini dile getiren Kaya, markanın yarım asırlık sadık müşterilere sahip olduğunu hatırlatıyor. Markanın hedef kitlesi her ne kadar AB grubu olsa da Şefik Kaya, A plus müşterileri de çekmeyi amaçlıyor. Hedef, daha genç grupla birlikte 500 bin sadık müşteri yaratmak.
Anne ile gelen kıza %50 indirim
Belli bir yaş grubundaki kadınların Zeki’nin sadık müşterisi olduğunu söyleyen Kaya, şimdiki hedeflerinin 27 yaş ortalaması kızları da çekmek olduğuna işaret ediyor. Marka, bu amaçla anne-kız kampanyası bile başlatmış; annesiyle alışverişe gelen kızlara yüzde 50 indirim uygulanacak.
“AVM’ler yerli markaları sırada bekletiyor”
Marka olarak agresif bir mağazalaşma politikasına hazır olduklarını ancak yer bulamadıklarını anlatan Şefik Kaya’nın AVM’lerle ilgili şikayeti var. Kaya, “AVM yönetimleri yerli markaları geri plana itiyor. Özellikle A plus AVM’lerde mağaza açmak istiyoruz. ‘Sıraya aldık’ diyorlar ama boş dükkanlar olduğu halde o sıra hiç gelmiyor. Gelenler de astronomik rakamlarla hava parası istiyor. Zeki İtalya kökenli bir marka olsaydı hemen hepsi kapı açardı. İstanbul’daki bir-iki cadde dışında yer alacağımız büyük cadde de yok. Bizim mutlaka AVM’de olmamız lazım.
Online satışlar zekitriko.com adresinde
Fiziki mağazaların yanı sıra e-ticaret kanalıyla da müşterilerine ulaşan Zeki markası, e-pazar yerlerinin yanı sıra ağırlıklı satışını zekitriko.com adresinden yapıyor. Bugün ciro içerisinde e-ticaretin payı yüzde 25’lerde. Yeni dönemde online yatırımlarını da artıracak olan marka, tüm koleksiyonlarıyla dünya pazarında dijitalde olacak. Hedef, tüm dünyada e-ticaretin payını ciro içerisinde yüzde 50’lere taşımak.
7 bin euroya Swarovski taşlı özel mayo
Plaj grubunda Swarovski ile özel bir anlaşma yaptıklarını açıklayan Şefik Kaya, “Swarovski taşlarla işlenmiş çok özel mayo ürettik. Bizim ürünlerimiz zaten niş bir pazara hitap ediyordu, şu an 15 adet yaptığımız bu ürünümüz daha da özel alıcılara sunulacak. Çok özel tekniklerle karanlık odada yapılan bu ürünler kendi mağazalarımız, dijital ve Beymen gibi perakende noktalarında satılacak. Çok özel ve sınırlı sayıda olan bu ürünün fiyatı 3 bin ila 7 bin euro arasında olacak” bilgisini verdi.
Bir yılda 4 koleksiyon çıkacak
Zeki markasıyla alanında bir ilki yaparak yıllık 4 ayrı koleksiyon oluşturduklarını açıklayan Kaya, koleksiyonları şöyle sıraladı: “15 Mart’ta çıkarılan Heart of the Nature doğanın kalbi ilk koleksiyon. 1 Nisan’da çıkarılacak Glam Shade şehir parıltısı. 3 Mayıs’ta Sun Kissed güneşin öpücüğü Ekim ayında da made in İtalya koleksiyonu piyasaya çıkarılarak ayların ruhu koleksiyonlarda yer bulacak.”
“Kriz döngüsüne takılmıyoruz”
Sıkılaşma politikası ve ekonomik tablonun planlarını nasıl etkileyeceğini sorduğumuz Şefik Kaya, çok krizlere takılmadığını söylüyor ve ekliyor: “Bu ülkede her 3-5 yılda krizler yaşıyoruz zaten. Bu artık bir döngü oldu. Önceden krizleri öngöremezdik ama şimdiki kriz yine öngörülebilir. O yüzden biz takılmıyoruz. Biz böyle bir ülkeyiz. Her gün yeniden buna da alışmalıyız. Her gün yeniden doğuyoruz. Buna alışıp katma değere odaklanmak zorundayız.”
